MRI invaziv däl şekillendiriş tehnologiýasy bolup, üç ölçegli jikme-jik anatomiki şekilleri öndürýär. Köplenç keseli ýüze çykarmak, diagnoz goýmak we bejergä gözegçilik etmek üçin ulanylýar. Janly dokumalary emele getirýän suwda tapylan protonlaryň aýlanma okunyň ugrunyň üýtgemegini tolgundyrýan we kesgitleýän çylşyrymly tehnologiýa esaslanýar.
MRI nähili işleýär?
MRI-ler bedendäki protonlary şol meýdan bilen deňleşmäge mejbur edýän güýçli magnit meýdany öndürýän güýçli magnitleri ulanýarlar. Haçan-da radiodangylyk tok hassanyň üsti bilen urlanda, protonlar gyjyndyrylýar we deňagramlylykdan aýlanýar, magnit meýdanynyň çekilmegine garşy çykýar. Radioýygylyk meýdany öçürilende, MRI datçikleri protonlaryň magnit meýdany bilen birleşmegi bilen çykýan energiýany kesgitläp bilýärler. Protonlaryň magnit meýdany bilen sazlaşykly wagty, goýberilen energiýanyň mukdary daşky gurşawa we molekulalaryň himiki tebigatyna baglylykda üýtgeýär. Lukmanlar bu magnit häsiýetlerine esaslanyp dürli dokumalaryň arasyndaky tapawudy aýdyp bilýärler.
MRI şekilini almak üçin hassany uly magnitiň içinde ýerleşdirýärler we şekili bulaşdyrmazlyk üçin şekillendiriş prosesinde henizem galmaly. Protonlaryň magnit meýdany bilen hereket edýän tizligini ýokarlandyrmak üçin kontrast serişdeleri (köplenç Gadolinium elementini öz içine alýar) MRI-den öň ýa-da wagtynda näsagyň içine damar berilip bilner. Protonlar näçe çalt emele gelse, şonça-da ýagty bolýar.
MRI-ler haýsy magnitleri ulanýarlar?
MRI ulgamlary üç esasy magnit görnüşini ulanýarlar:
- Çydamly magnitler, elektrik togy geçýän silindr bilen örtülen köp sanly simlerden ýasalýar. Bu magnit meýdany döredýär. Elektrik togy öçürilende magnit meýdany ölýär. Bu magnitler aşa geçiriji magnitden has arzan (aşaga serediň), ýöne simiň tebigy garşylygy sebäpli işlemek üçin köp mukdarda elektrik togy gerek. Has ýokary güýç magnitleri zerur bolanda elektrik gymmatlap biler.
- Hemişelik magnit diňe şol - hemişelik. Magnit meýdany elmydama bar we hemişe doly güýçde. Şonuň üçin meýdany saklamak üçin hiç zat gerek däl. Esasy kemçilik, bu magnitleriň aşa agyr bolmagy: käwagt köp, köp tonna. Käbir güýçli meýdanlara magnit gerek bolar, gurmak kyn bolar.
- Geçiriji magnitler MRI-lerde iň köp ulanylýar. Geçiriji magnitler garşylykly magnitlere birneme meňzeýär - geçýän elektrik togy bilen sim rulonlary magnit meýdany döredýär. Möhüm tapawut, aşa geçiriji magnitde sim hemişe suwuk geliýde (noldan 452,4 dereje sowukda) ýuwulýar. Bu göz öňüne getirip bolmajak sowuk simiň garşylygyny nola düşürýär, ulgam üçin elektrik energiýasyny ep-esli azaldar we işlemegi has tygşytly edýär.
Magnitleriň görnüşleri
MRI-iň dizaýny esasan esasy magnitiň görnüşi we görnüşi, ýagny ýapyk, tunel görnüşli MRI ýa-da açyk MRI bilen kesgitlenýär.
Iň köp ulanylýan magnitler super geçiriji elektromagnitlerdir. Bular geliý suwuklygynyň sowadylmagy bilen ýokary geçirijilikli rulondan ybarat. Güýçli, birmeňzeş magnit meýdanlaryny öndürýärler, ýöne gaty gymmat we yzygiderli saklanmagy talap edýärler (ýagny geliý tankyny doldurmak).
Geçirijilik ukyby ýitirilen ýagdaýynda elektrik energiýasy ýylylyk ýaly bölünýär. Bu ýyladyş, gaty köp mukdarda gazly geliuma (söndürmek) öwrülen suwuk Geliniň çalt gaýnamagyna sebäp bolýar. Malylylyk ýanmagynyň we asfiksiýanyň öňüni almak üçin, aşa geçiriji magnitlerde howpsuzlyk ulgamlary bar: gaz ewakuasiýa turbalary, MRI otagynyň içindäki kislorodyň we temperaturanyň göterimine gözegçilik etmek, daşardan gapy açmak (otagyň içindäki basyş).
Geçiriji magnitler üznüksiz işleýär. Magnit gurnama çäklendirmelerini çäklendirmek üçin enjamda azaşýan meýdan güýjüni azaltmak üçin passiw (metal) ýa-da işjeň (daşky geçiriji geçiriji rulon) gorag ulgamy bar.
Pes meýdan MRI hem ulanýar:
- Geçiriji magnitlerden has arzan we saklamak aňsat bolan çydamly elektromagnitler. Bular has güýçli, has köp energiýa sarp edýärler we sowadyş ulgamyny talap edýärler.
- Ferromagnit metal komponentlerinden düzülen dürli formatdaky hemişelik magnitler. Arzan we saklamak aňsat artykmaçlygyna eýe bolsalar-da, gaty agyr we intensiwliginde ejiz.
Iň birmeňzeş magnit meýdanyny almak üçin, magnit passiw, hereketli metal böleklerini ulanmak ýa-da magnitiň içinde paýlanan kiçijik elektromagnit rulonlary ulanmak bilen nepis sazlanmalydyr (“ýalpyldawuk”).
Esasy magnitiň aýratynlyklary
Magnitiň esasy aýratynlyklary:
-Tip (super geçiriji ýa-da garşylykly elektromagnitler, hemişelik magnitler)
- Tesla (T) bilen ölçelýän meýdanyň güýji. Häzirki kliniki tejribede bu 0,2-den 3.0 T aralygynda üýtgeýär. Gözleglerde 7 T ýa-da 11 T we ondan ýokary güýçli magnitler ulanylýar.
Birmeňzeşlik
